Początki powstania państwa macedońskiego są nieznane. W latach 70. V wieku p.n.e. Macedonia wyzwoliła się spod dominacji perskiej, lecz do połowy IV wieku p.n.e. nie odgrywała większej roli w basenie Morza Śródziemnego. Walki dynastyczne, jak również konieczność odpierania najazdów obcych plemion osłabiły państwo macedońskie do tego stopnia, że stało się ono zależne od Teb. W grupie zakładników wysłanych do Teb w celu zabezpieczenia podległości Macedonii znalazł się przyszły król Filip II.
Po powrocie do Macedonii dokonał on reform na wzór organizacji greckiej polis i jej armii. W 359 r. p.n.e objął tron. Filip II zjednoczył państwo macedońskie, uporał się z niebezpieczeństwem grożącym ze strony plemion trackich i iliryjskich, po czym rozpoczął systematyczny podbój kolonii greckich na wybrzeżu macedońskim. Do tego zaczął coraz bardziej ingerować w sprawy Grecji, która skłócona wewnętrznie, nie potrafiła się przeciwstawić. Wykorzystując trwanie tzw. świętej wojny o zwierzchnictwo nad Delfami, Filip II zajął Tesalię, a w 348 r. p.n.e. zdobył i zniszczył miasto Olint.
Skupione wokół Aten i Teb stronnictwo antymacedońskie zostało pokonane w 338 r. p.n.e. w bitwie pod Cheroneją. Filip II ogłosił się hegemonem utworzonego Związku Korynckiego. Związek ten skupił wszystkie greckie polis poza Spartą, która nie odgrywała w tamtym czasie żadnej poważnej roli. I jak polis zachowały swoją autonomię, tak były pod zwierzchnictwem króla Macedonii.
Kolejnym celem podbojów stała się Persja. Idea wojny z Persami zjednoczyła Greków z Macedończykami. Z jednej strony był Filip II ze swoimi hasłami dotyczącymi ekspansji, a z drugiej istniejący w wielu polis kryzys w rolnictwie i idące za tym konflikty społeczne. Kolonizacja nowych terenów mogła rozwiązać wiele problemów. Wreszcie w 336 r. p.n.e. Związek Koryncki podjął decyzję o wojnie z Persją. Filip II miał stanąć na czele wojsk, jednak w czasie przygotowań do wyprawy został skrytobójczo zamordowany. Na czele armii stanął jego syn, Aleksander.
Został hegemonem Związku Korynckiego i objął dowództwo wyprawy na Persję, lecz wyprawa nie rozpoczęła się zgodnie z planem, gdyż w Grecji wybuchło powstanie antymacedońskie. Dopiero po jego krwawym stłumieniu w 335 r. p.n.e. oraz zapewnieniu sobie uległości miast greckich Aleksander ruszył na Persję. Jego armia liczyła 30 000 piechoty i 5000 jazdy konnej. Była to główna siła uderzeniowa. Do tego Związek Koryncki dorzucił 7000 żołnierzy i 160 okrętów.
Persja nie była gotowa na wojnę. Od czasów króla Kserksesa państwo perskie słabło w wyniku nieumiejętnej polityki kolejnych władców, jak również wewnętrznych konfliktów. Ogromne kwoty pochodzące z danin przeznaczano na utrzymanie dworu królewskiego, zaś sama pozycja oraz autorytet króla podupadły. Z kolei coraz silniejszą władzą zaczęli dysponować lokalni książęta. Zdając sobie z tego sprawę, Aleksander rozpoczął w 334 r. p.n.e. wyprawę. Jego armia przekroczyła Hellespont i wkroczyła do Azji Mniejszej, gdzie w bitwie nad Granikiem rozbiła wojska satrapów małoazjatyckich. Chcąc zabezpieczyć się przed niebezpieczeństwem odcięcia od wybrzeża morskiego, Aleksander zaplanował podbicie Fenicji, Syrii, Cypru i Egiptu. W trakcie realizacji tego planu, król perski - Dariusz III - zaskoczył Aleksandra. Doszło do bitwy pod Issos. Po wygranej bitwie w ręce armii macedońskiej dostał się wojenny skarb perski złożony w Damaszku. Dariusz III zwrócił się do swojego wroga z propozycją zawarcia pokoju oferując tereny Azji Mniejszej, Syrii, Fenicji i Egiptu, jednak Aleksander odrzucił tę propozycję. W 332 r. p.n.e. dotarł do Palestyny (okupował ją przez rok), a następnie wkroczył do Egiptu. Założył w nim miasto nazwane na jego cześć. W 331 r. p.n.e. opuścił Egipt i udał się do Babilonu, gdzie w bitwie pod Gaugamelą zadał ostateczną klęskę Dariuszowi III. Aleksander został obwołany królem perskim.
Po podbiciu Persji w latach 329-327 p.n.e., Aleksander podjął wyprawę na Indie. Pomaszerował na południe w głąb Hindukuszu i dalej na wschód, przez Przełęcz Chajberską. Podbił południowy Kaszmir, a następnie zaatakował króla Porusa z Pendżabu. Udało mu się opanować Pendżab, ale zaciekły opór miejscowej ludności, trudne warunki klimatyczne, a także wyczerpanie żołnierzy, którzy nad Bjas - najdalej na wschód położone miejsce, do którego dotarł Aleksander - wzniecili bunt, zmusiły go do przerwania wyprawy. Po powrocie do Babilonu Aleksander poświęcił się planowaniu wyprawy do Arabii i umacnianiu swojego imperium. Miał dalekosiężne plany, które niestety nie doczekały się realizacji. Aleksander Wielki zmarł w 323 r. p.n.e. w wieku 32 lat. Do dziś nie wiadomo co tak naprawdę przyczyniło się do jego śmierci. Wśród winowajców wymienia się tyfus, malarię, ale też otrucie.
Po śmierci władcy rozpoczął się rozpad jego imperium. Wybuchają liczne wojny na terenie Grecji, Macedonii, a także Persji. Ostatecznie, w tzw. okresie epigonów wykształcają się 3 monarchie: Antygonidów w Macedonii, Ptolemeuszy w Egipcie i Seleucydów w Mezopotamii, Syrii, Iranie i Azji Mniejszej.
 |
| Aleksandria, Egipt |
Komentarze
Prześlij komentarz