167 rocznica śmierci A. Mickiewicza

     Adam Mickiewicz urodził się 24.12.1798 roku, w niezamożnej szlacheckiej rodzinie na Litwie. Po ukończeniu szkoły w pobliskim Nowogródku studiował na Uniwersytecie Wileńskim na wydziale filologiczno-historycznym, gdzie działał w tajnych organizacjach patriotycznych: Towarzystwo Filomatów (Miłośników Nauki), a następnie w Towarzystwie Filaretów (Miłośników Cnoty).

    W latach 1819-23 przebywał w Kownie, gdzie odpracowywał stypendium w szkole powiatowej. W tym też czasie poznał i zakochał się w Maryli Wereszczakównie, która niedługo potem wyszła za mąż za hrabiego Wawrzyńca Puttkamera. Miłość do Maryli wywarła wielki wpływ na artystę, jej motyw często się później pojawiał w jego twórczości. Nie licząc nieodwzajemnionego uczucia, był to dla Mickiewicza przełomowy okres w jego karierze. W 1820 roku powstała "Oda do radości", będąca zapowiedzią romantyczności. W 1822 roku ukazał się pierwszy tom "Poezji", zawierający m.in. "Ballady i romanse", które dały początek romantyzmowi w Polsce. W następnym roku ukazał się drugi tom "Poezji", na który składały się II i IV część "Dziadów" oraz "Grażyna". W 1823 roku w wyniku śledztwa prowadzonego przeciw filomatom Mickiewicz został aresztowany i po półrocznym pobycie w więzieniu skazany na osiedlenie w głębi Rosji. Przebywał kolejno w Petersburgu, Odessie i Moskwie. Wciąż tworzył. W 1825 roku napisał "Sonety krymskie", a w 1828 "Konrada Wallenroda".

    W 1829 roku, dzięki pomocy przyjaciół, Mickiewicz opuścił Rosję i rozpoczął blisko dwuletnią wędrówkę po Europie. Zwiedził Pragę, Niemcy - gdzie w Weimarze odwiedził Goethe, a także Italię i Szwajcarię. W grudniu 1830 roku postanowił wrócić do kraju, żeby wziąć udział w powstaniu listopadowym, lecz udało mu się dotrzeć do Wielkopolski dopiero w sierpniu nastepnego roku, kiedy to powstanie dogorywało. W tym też okresie powiostały liryki powstańcze, m.in. "Reduta Ordona" i "Śmierć pułkownika".

    Od marca 1832 roku Mickiewicz rozpoczął kolejny etap swojego życia. Tym razem była to przymusowa emigracja. I tak, w Dreźnie napisał III część "Dziadów", a w Paryżu "Księgi narodu polskiego" i "Księgi pielgrzymstwa polskiego" oraz "Pana Tadeusza". 

    W 1834 roku ożenił się z córką sławnej wówczas pianistki Marii Szymanowskiej, Celiną, z którą miał 6 dzieci. W roku akademickim 1839/40 podjął pracę w Lozannie jako profesor literatury łacińskiej. Wtedy też powstał cykl liryków zwany lirykami lozańskimi. W następnym zaś roku pisarz wrócił do Paryża i objął nowo utworzoną katedrę literatur słowiańskich w Collège de France. 

    W lipcu 1841 roku poznał Andrzeja Towiańskiego. Mickiewicz uwierzył w jego posłannictwo i stał się wyznawcą jego poglądów. Przestał pisać, przystąpił do koła towiańczyków i zaczął propagować ich idee na swoich wykładach, czego skutkiem było zawieszenie w 1844 roku przez władze uczelni jego zajęć. 

    W czasie Wiosny Ludów w 1848 roku, Mickiewicz udał się do Rzymu i zorganizował tam Legion Polski, który walczył z Austrią o wolność Lombardii. Napisał dla niego program, nazwany "Składem zasad". Po powrocie do Paryża założył dziennik "La Tribune des Peuples". Został jego naczelnym redaktorem i publicystą, jednak radykalne poglądy polityczne i społeczne głoszone przez niego w artykułach sprawiły, że został usunięty z redakcji, a niedługo potem wzięty pod nadzór policji i ostatecznie pozbawiony katedry w Collège de France. Mickiewicz wraz z rodziną znaleźli się bez środków do życia. Wreszcie w 1852 roku artysta otrzymał pracę i mieszkanie w paryskiej Bibliotece Arsenału. 

    Mickiewicz nigdy nie przestał marzyć o odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Jego kolejne nadzieje na wolność wyzwoliła wojna krymska. W 1855 roku wyjechał do Konstantynopola, aby wesprzeć formowane tam legiony polskie do walki z Rosją. Niestety wszystkie jego plany przerwała nagła śmierć, spowodowana prawdopodobnie cholerą. Zmarł 26.11.1855 roku. 

    Zwłoki poety zostały przewiezione do Francji i pogrzebane na polskim cmentarzu w Montmorency pod Paryżem, a 35 lat później sprowadzone na Wawel. 

Komentarze