Amerigo Vespucci

     Hiszpanom nie udało się utrzymać we władaniu wschodniej części Ameryki Południowej. Portugalczycy - odkrytą przez Cabrala Brazylię - uznali za idealny "przystanek" na szlaku prowadzącym z Portugalii do Indii, położony blisko Afryki. 

    W celu zbadania nowej posiadłości król portugalski wysłał w 1501 roku wyprawę złożoną z 3 okrętów. Udział w niej brał w charakterze kosmografa i astronoma Amerigo Vespucci, którego imię miało się wkrótce stać nazwą Nowego Lądu.

    Amerigo Vespucci urodził się w 1452 roku we Florencji, w zamożnej kupieckiej rodzinie. Otrzymał staranne wykształcenie, szczególnie w zakresie znajomości literatury łacińskiej. jako młodzieniec pracował w domu handlowym magnatów florenckich, Medyceuszy, a następnie jako ich plenipotent mieszkał w Barcelonie i Sevilli. Za pieniądze dostarczone za jego pośrednictwem doszła do skutku wyprawa Hojedy w 1499 roku. Vespucci wziął w niej udział, a po powrocie zamieszkał w Portugalii. W latach 1501-04 brał udział w wyprawach na okrętach portugalskich do brzegów Brazylii. Potem wrócił do Hiszpanii i tym razem w jej służbie pływał jeszcze dwukrotnie do Zatoki Darién u nasady Przesmyku Panamskiego. To było w latach 1505-07. Później, aż do śmierci w roku 1512, piastował wysokie stanowisko "głównego pilota" Hiszpanii, którego obowiązkiem było egzaminowanie kandydatów na sterników okrętowych, dozorowanie wykonania globusów oraz map i nanoszenie na tajną mapę bieżących odkryć za Atlantykiem. 

    Chociaż Vespucci nie zorganizował ani jednej wyprawy, ani też nie był dowódcą żadnej z nich, a wielu historyków wręcz wątpi, że samodzielnie odbył te wszystkie podróże, o których opowiadał, to jednak zyskał on w XVI wieku popularność i sławę większą od samego Kolumba. Zawdzięczał je barwnym opisom swych podróży, zawartych w listach do Medyceusza i do przyjaciela. Listy te nosiły jakże oryginalny tytuł: "Cztery wyprawy..." i były wydawane drukiem, począwszy od 1503-04 roku w 4 językach: włoskim, niemieckim, francuskim i po łacinie, budząc ogromne zainteresowanie wśród czytelników. Zawierały one relacje z 4 wypraw odbytych w latach 1497 - 1504. 

    Światową sławę zyskał dzięki swojej "trzeciej wyprawie", w czasie której - jak współcześni sądzili - odkrył Nowy Świat. W wyprawie tej, zorganizowanej przez portugalskiego króla w celu zbadania odkrytej przez Cabrala Brazylii, Amerigo pełnił funkcję kosmografa. Wyprawa ruszyła w maju 1501 roku z Lizbony i po zebraniu się biorących w niej udział karawel na Wyspach Zielonego Przylądka, wypłynęła na Atlantyk. 17.08. okręty osiągnęły przylądek São Roque na wschodnim cyplu Brazylii, a następnie popłynęły wzdłuż jej wybrzeży na południe. W drodze Portugalczycy odkryli m.in. urokliwą zatokę, którą wzięli za ujście wielkiej rzeki i nazwali Rio de Janeiro. 

    Amerigo przedstawił krajowców jako okrutnych ludożerców i nie stronił od innych przesadnych opisów. Np. opisał miasto Indian, w którym sprzedawano ludzkie mięso. Poza tym opisywał przyrodę Nowego Świata, panujący klimat oraz wykonywał szkice gwiaździstego nieba półkuli południowej. 

    15.02.1502 roku okręty portugalskie dotarły do pogranicza współczesnej Brazylii i Urugwaju, a następnie opuściły wybrzeża Nowego Świata i pożeglowały na południowy wschód. 7.04. dotarły do mglistych, zaśnieżonych oraz zimnych wybrzeży nieznanej ziemi, prawdopodobnie Georgii Południowej, samotnej wyspy na południowym Atlantyku. Stamtąd zawrócono na północ i po zaledwie 30-dniowej żegludze dotarto do brzegów zachodniej Afryki. Tam spalono jedną z dwóch karawel, która nie nadawała się do dalszej podróży, po czym żeglarze wrócili we wrześniu 1502 roku do ojczyzny. 

    I chociaż niektóre opisy Amerigo są po prostu niedorzeczne, to jednak współcześni mu ludzie byli tak wstrząśnięci treścią tych opisów dotyczących tej trzeciej wyprawy, że powszechnie uważali go za odkrywcę Nowego Świata. Sprzyjały też temu jego szkice Ameryki Południowej.

Komentarze